Thông điệp Liên bang đầu tiên của Tổng thống Nga Medvedev

Thông điệp Liên bang đầu tiên của Tổng thống Nga Medvedev
(09:00, 10/11/2008)
Hôm 05/11/2008, Tổng thống Nga D. Medvedev đã có bản thông điệp liên bang đầu tiên trên cương vị Tổng thống. Khác với người tiền nhiệm V. Putin, ông D. Medvedev không đọc bản thông điệp liên bang tại gian Cẩm thạch mà tại Khánh đường lớn của điện Kremly. Sau khi bản thông điệp được phát đi, dư luận Nga nói riêng và quốc tế nói chung đều đưa ra nhận định rằng đây là văn kiện quan trọng của chính quyền Nga xác định các phương hướng ưu tiên cụ thể mà nước Nga sẽ hướng đến trong tương lai gần.



Tổng thống Nga Medvedev

Thông điệp liên bang của ông D. Medvedev là bản thông điệp dài nhất trong lịch sử nước Nga với thời lượng lên tới 85 phút. Trong khi trình bày, ông D. Medvedev đã phải dừng lại tổng cộng 56 lần để đón nhận những tràng vỗ tay hưởng ứng.

Như thông lệ, ông D. Medvedev mở đầu bản thông điệp với phần đánh giá những sự kiện quan trọng trong nước và trên thế giới: “Năm 2008 đất nước chúng ta đã tiến hành đổi mới các tiết chế quyền lực quan trọng. Theo kết quả bầu cử Tổng thống, chúng ta đã thành lập chính phủ mới, các đảng trong Hạ viện cũng đã bắt tay vào làm việc hết mình”. Ông nhấn mạnh rằng nước Nga đã bắt đầu thực thi các kế hoạch mới phát triển dài hạn kinh tế và xã hội, đồng thời lưu ý: “2008 cũng là năm diễn ra nhiều sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với mỗi người dân, đồng thời là thử thách quan trọng đối với cả nước Nga. Đó là cuộc chiến tranh xâm lược tại Nam Ossetia và cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đang ngày càng trầm trọng. Hai vấn đề tuy khác nhau nhưng có những nét tương đồng là đều do một nguồn gốc gây nên”.

Một phần tương đối lớn trong bản thông điệp đầu tiên này, tân Tổng thống D. Medvedev đề cập đến chính sách đối nội của nước Nga. Xét về khía cạnh này, có thể coi bản thông điệp của ông chủ điện Kremly là một văn kiện mang tính cách mạng. Lần đầu tiên, ông D. Medvedev đề cập đến một trật tự thế giới không có sự bá chủ của Mỹ và cam kết sẽ bố trí hệ thống phòng thủ tên lửa mới với thế hệ tên lửa “Iskander” để chống lại hệ thống lá chắn tên lửa Mỹ. Bên cạnh đó, dư luận cũng đặc biệt chú ý tới đề xuất sửa Hiến pháp, tăng thời gian của nhiệm kỳ Tổng thống, cơ cấu lại hoạt động của Đuma quốc gia và Hội đồng Liên bang.

Tựu chung lại, bản thông điệp dài kỷ lục của Tổng thống Nga có thể khái quát thành các chủ điểm quan trọng sau đây:

Cuộc chiến tại Nam Ossetia: cái cớ để NATO đưa quân đến biển Đen và Mỹ đẩy nhanh tiến độ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa.

“Việc quân đội Gruzia tấn công lính gìn giữ hoà bình Nga đã gây nên thảm kịch cho nhiều nghìn người dân vô tội, thậm chí là cho nhiều dân tộc. Hậu quả của cuộc chiến này là căng thẳng trong khắp khu vực Capcaz gia tăng. Cuộc xung đột tại Capcaz được sử dụng như một cái cớ để NATO đưa quân đến biển Đen và Mỹ đẩy nhanh việc triển khai hệ thống lá chắn tên lửa tại châu Âu. Hành động này kéo theo nó là các biện pháp đáp trả từ phía Nga.

Như vậy, hành động mạo hiểm cục bộ này của chế độ Tbilisi đã làm căng thẳng gia tăng và vượt ra khỏi phạm vi khu vực Capcaz, lan tới cả châu Âu và toàn thế giới. Đồng thời khiến người ta phải hoài nghi về tính hiệu quả của các thiết chế quốc tế trong việc đảm bảo an ninh. Trên thực tế, cuộc đụng độ này đã làm lung lay các nền tảng cơ bản của trật tự thế giới”.

Mỹ có lỗi trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

“Cuộc khủng hoảng tài chính được bắt đầu giống như một tình trạng khẩn cấp cục bộ, nghĩa là từ thị trường nội địa Mỹ. Tuy nhiên, vì nền kinh tế Mỹ có mối quan hệ mật thiết với các nền kinh tế của tất cả các nước phát triển, trong khi đó nó lại chiếm vị trí đầu tàu nên đã kéo theo sự sụp đổ mang tính dây chuyền đối với tất cả các thị trường tài chính trên thế giới. Vì thế, cuộc khủng hoảng này nhanh chóng mang tính toàn cầu.

Tôi cho rằng chính quan điểm bảo thủ, luôn cho mình là đúng được hình thành sau khi Liên Xô sụp đổ đã đưa Mỹ tới những tính toán sai lầm trong lĩnh vực kinh tế. Khi thổi phồng quả bong bóng tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước, Mỹ chẳng những không chịu phối hợp các giải pháp của các nền kinh tế khác trên thế giới, mà còn coi thường các biện pháp phòng ngừa từ phía các đối tác, trong đó có Nga. Kết cục là Mỹ tự chuốc lấy hậu quả và còn làm liên luỵ đến các nền kinh tế khác”.

Đã đến lúc phải thay đổi hệ thống chính trị và kinh tế thế giới

“Bài học từ các sai lầm và khủng hoảng năm 2008 đã cho các dân tộc có trách nhiệm trên thế giới biết rằng đã đến lúc phải hành động và cần cải cách sâu rộng hệ thống chính trị và kinh tế. Nga sẵn sàng phối hợp với Mỹ, Liên minh châu Âu, các nền kinh tế mới nổi và tất cả các bên hữu quan theo hướng này. Nga sẽ làm tất cả những gì có thể để thế giới được công bằng và an toàn hơn. Tuy nhiên, Nga không cho phép sự chi phối mang tính cá nhân trong bất cứ lĩnh vực nào. Cùng với các bên hữu quan, chúng ta sẽ tạo dựng được một mô hình quan hệ dân chủ, tin cậy, không có áp đặt chủ quan. Thế giới không thể bị điều khiển từ một thủ đô. Người nào cố tình không hiểu điều này thì sẽ chỉ gây ra những vấn đề mới cho chính mình và cho cả người khác.

Nói chung, các lời biện bạch dùng sức mạnh và tự tin thái quá đều không còn mang tính thuyết phục và hiệu quả như trước đây. Việc tạo ra một thói quen hành động theo Luật quốc tế sẽ làm giảm nhân tố sử dụng vũ lực và làm gia tăng phương thức hành động theo tập thể. Ngược lại, chúng ta sẽ gặp phải tình trạng hỗn loạn trên phạm vi toàn cầu, và trên thực tế không thể giữ được trật tự pháp luật thế giới. Chưa khi nào ý tưởng thành lập hệ thống chính trị thế giới theo hướng tập trung lại mang tính cấp thiết như hiện nay. Việc phần lớn các nước đồng loạt chuyển sang chính sách thực dụng đa phương cho thấy tầm quan trọng của việc củng cố các thiết chế quốc tế. Chúng ta cũng xem xét sự tham gia của Nga vào các hình thức hợp tác như G8, SCO, BRIC, ATEC và các tổ chức khác từ quan điểm này”.

Toàn cảnh buổi đọc thông điệp liên bang

Cần có cơ chế quốc tế để phong toả các quyết định gây nguy hiểm cho thế giới

“Để đạt được những kết quả tích cực thì tất cả các quốc gia “có vấn đề” dù ở bất cứ đâu trên thế giới đều không thể bị cách ly mà phải đưa họ vào đối thoại. Thảm hoạ ở Nam Ossetia là hậu quả của chính sách đơn phương và tự tin thái quá của chính quyền Mỹ. Vì động thái này, thế giới buộc phải hoài nghi về tính hiệu quả của các thiết chế quốc tế về đảm bảo an ninh toàn cầu. Đã đến lúc cần tạo ra những cơ chế cho phép phong toả các quyết định ích kỷ, sai lầm và nguy hiểm của một số thành viên cộng đồng quốc tế. Hiện nay có một xu thế là một số vấn đề khu vực đang trở thành vấn đề mang tính toàn cầu. Chúng ta đã có sự lựa chọn của mình để hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Chúng ta ý thức được trách nhiệm của mình. Sau khi có được những lợi thế nhất định trong giai đoạn nền kinh tế thế giới tăng trưởng mạnh, Nga sẵn sàng cùng với các quốc gia khác đối đầu với những khó khăn đang làm chậm quá trình tăng trưởng này.

Tôi đã đưa ra sáng kiến xây dựng một thoả thuận phù hợp về an ninh ở châu Âu. Tôi xin nhắc lại là văn bản này cho phép xác định những chuẩn mực hành vi rõ ràng và dễ hiểu đối với mọi thành viên. Thoả thuận này cho phép đưa ra được cách tiếp cận thống nhất để giải quyết các cuộc xung đột, đi đến một lập trường chung về tạo dựng các công cụ hiệu quả để kiểm soát vũ trang. Chúng ta sẽ thúc đẩy sâu hơn nữa quan hệ với châu Âu, bắt đầu từ lĩnh vực an ninh. Tôi tin tưởng rằng họ rất có triển vọng trong lĩnh vực này”.

Nga sẽ không rút khỏi Capcaz

“Dân tộc chúng ta giàu có về đời sống tinh thần lẫn đạo đức, chúng ta có cái để tự hào, có cái để yêu quý, có cái để bảo vệ và có cái để vươn tới. Vì thế, chúng ta sẽ không rút khỏi Capcaz. Tôi xin nói một cách thẳng thắn, xuất phát từ kinh nghiệm cá nhân rằng thông qua một quyết định có liên quan đến sinh mạng, hạnh phúc, sức khoẻ của hàng nghìn người dân là một việc không hề đơn giản. Khi thông qua những quyết định như vậy, phải hiểu sâu sắc một điều là có những điều không thể bỏ qua được. Có những điều phải đấu tranh đến cùng và giành chiến thắng. Đấy chính là cái mọi người quý trọng, tôi quý trọng và tất cả chúng ta quý trọng. Đấy là cái mà thiếu nó nước Nga không còn là nước Nga nữa. Các chiến dịch quân sự hồi tháng Tám và các tin ảm đạm từ thị trường thế giới đã cho thấy một cách rõ ràng sự trưởng thành của một xã hội công dân và toàn hệ thống chính trị nước Nga nói chung. Tôi rất vui được nhấn mạnh điều này, và nhấn mạnh với lời cảm ơn chân thành vì trong suốt thời gian các chiến dịch quân sự tại Nam Ossetia, các phong trào chính trị trong nước đã hành động một cách đoàn kết”.

Trung thành với các giá trị tự do

“Công bằng chính là sự bình đẳng về chính trị, là sự trung thực của toà án, là ý thức trách nhiệm của các nhà lãnh đạo, được thể hiện thông qua các bảo đảm về mặt xã hội, xóa đói nghèo và tham nhũng, đảm bảo cho mỗi người nói riêng đều có chỗ đứng xứng đáng trong xã hội, đảm bảo cả cho dân tộc ta nói chung có một vị thế xứng đáng trên trường quốc tế. Tự do dưới góc độ cá nhân là tự do kinh doanh, tự do ngôn luận, tự do tôn giáo, tự do lựa chọn nơi sinh sống và hình thức nghề nghiệp. Tự do nói chung là tự do dân tộc, sự độc lập, tự do của nhà nước Nga. Cuộc sống, hạnh phúc và phẩm hạnh của con người, sự thống nhất các nền văn hoá đa dạng cần phải được bảo vệ. Các dân tộc nhỏ cần được bảo vệ. Sự thừa nhận Abkhadia và Nam Ossetia là điển hình của sự bảo vệ ấy. Nước Nga nỗ lực phấn đấu tới một xã hội công bằng của những con người tự do. Chúng ta biết, Nga sẽ là một đất nước dân chủ thịnh vượng, vừa hùng mạnh, vừa tạo ra môi trường sống thoải mái cho công dân. Là một đất nước tốt nhất trên thế giới để cho những con người tài năng, cầu tiến, độc lập và có tư tưởng tự phê phán tiến bộ”.

Sự căng thẳng chính trị và quân sự trên thế giới không thể phá vỡ nền dân chủ tại Nga.

“Mục đích của chúng ta là không thay đổi. Sự biến đổi nhanh chóng của tình hình kinh tế và chính trị trên thế giới, sự rối loạn của nền kinh tế thế giới, thậm chí là sự căng thẳng chính trị-quân sự cực độ cũng không thể là nguyên nhân làm tan rã các thiết chế dân chủ ở Nga. Tự do chính trị của công dân, tài sản cá nhân của họ là không thể xâm phạm. Các giá trị của chúng ta quy định nhận thức của chúng ta về tương lai. Chúng ta hướng tới một xã hội công bằng của những người tự do”.

Về tân chính quyền mới của tân Tổng thống Mỹ Barack Obama

“Điều quan trọng nhất là những bước tiến mới trong quan hệ Nga-Mỹ. Không có gì là bí mật khi nhiều quốc gia có thói quen phản ứng tuỳ thuộc vào chiều hướng quan hệ giữa Matxcova và Washington. Sự thật là hiện nay mối quan hệ này đang trải qua thời kỳ không hề đơn giản. Giữa Nga-Mỹ có rất nhiều vấn đề, kể trong vấn đề đạo đức. Tuy nhiên, chúng ta không có vấn đề với nhân dân Mỹ, không có tâm lý chống Mỹ từ trong tiềm thức. Cùng với sự phát triển của tình hình thế giới, một loạt các xu thế bất lợi đã nảy sinh và tích tụ. Các giải pháp đáp trả các mối đe doạ mới chỉ có thể tìm được thông qua các nỗ lực của tập thể. Vì thế, Nga ủng hộ sáng kiến cải tổ Liên Hợp Quốc. Các bước phát triển một thể chế quốc tế để kiểm soát vũ trang cần được dựa trên nền tảng Liên Hợp Quốc, trong đó, Nga và Mỹ là những tác nhân vô cùng quan trọng”.

Cường Nguyễn (lược dịch)
Theo Newsru